Archiwum

Monthly Archives: Styczeń 2013

Tekst i zdjęcia: Simone De Iacobis

Warszawa postrzegana jest jako miasto chaotyczne. Jej składowe urbanistyczne są mało rozpoznawalne w świadomości społecznej. Ogrom wojennych zniszczeń wymazał pierwotną tkankę miejską, a na jej miejscu powstała mieszanka obszarów zrekonstruowanych i zaprojektowanych od nowa.

Varsavianiści Jerzy S. Majewski i Tomasz Markiewicz niedawno przygotowali wystawę Budujemy nowy dom. Odbudowa Warszawy w latach 1945-1952. W jednym z wywiadów Markiewicz podkreśla fakt realizowania celów militarnych w stolicy pod propagandowymi hasłami jej odbudowy. Podobne tezy dotyczą najprawdopodobniej wszystkich krajów postkomunistycznych i zapewne staną się przedmiotem szerszej debaty.

Muranów – MDM, proj. Barbara Andrzejewska, Stanisław Szurmak, Stanisław Brukalski, Waldemar Hinc 1952-1954

Powstanie warszawskie w 1944 było jednym z powodów powstania tak szerokich ulic i pustych miejsc w centrum. Na nich ciężko byłoby wznieść barykadę… To żadna tajemnica, że bramy Placu Konstytucji w stronę Śniadeckich i Koszykowej są dopasowane do wysokości i szerokości czołgów.

Muranów, fot. Simone de Iacobis

Plac Defilad, 1955

Jego rozmiary i twarda powierzchnia pozwalają sądzić, że mógł być lotniskiem awaryjnym.

PLAC1 (2)

Plac Defilad, fot. Simone de Iacobis

Trasa W-Z, proj. Henryk Stamatello, Józef Sigalin, Stanisław Jankowski, Zygmunt Stępiński, Jan Knothe, Biuro Odbudowy Stolicy (BOS)

Trasa wschód –zachód powstała jako pierwsza inwestycja drogowa po II Wojnie Światowej. Była priorytetem i dlatego zbudowano ją w zaledwie 2 lata. To oczywiste że połączenie między wschodem a zachodem było zagadnieniem strategicznym, bardzo istotnym dla Sowietów.

TRACA1 (2)

Trasa W-Z, fot. Simone de Iacobis

Wawrzyszew, proj: Ryszard Tomicki 1973

Osiedle składające się z 9 bloków przeznaczonych dla pracowników sąsiadującej Huty Warszawa. Budynki nie uwzględniają charakteru otaczającej zabudowy. Wieść niesie, że bloki miały powstrzymać falę uderzeniową wywołaną przez wysadzenie huty, która byłaby celem strategicznym podczas ewentualnej wojny.

WAW2 (2)

Wawrzyszew, fot. Simone de Iacobis

Ujęcia Wody Oligoceńskiej, proj. Szymon Bogumił Zug 1776-1779

Powstanie Warszawskie trwało 63 dni. Stalin nakazał zamknąć dostęp do wody, rozumiejąc, że m.in. dzięki niej powstańcy tak długo się utrzymywali… po upadku komunizmu źródła otwarto ponownie.

WODA1 (2)

Ujęcie wody, fot. Simone de Iacobis

Simone de Iacobis jest architektem w pracowni Centrala i fotografem. Opisy wyróżnione kursywą pochodzą z wywiadu z Tomaszem Markiewiczem.

 

Pawilon polski na Expo, proj. Monika Piotrowicz 1969.

Monika Piotrowicz w 1969 (1970?) roku obroniła dyplom na krakowskiej ASP z projektem polskiego pawilonu na Expo. Obiekt został rozwiązany na rampie prowadzącej przez przestrzenie o różnych kształtach i gabarytach. Jak pisała autorka: Zbudowałam drogę zwiedzającego w formie wstęgi z jednym wejściem i jednym wyjściem. Poszerzanie lub zwężanie tego korytarzowo-labiryntowego układu tworzy rzut pawilonu. Są to operony podwieszone do trzech potężnych pylonów i oplatające się dookoła nich.

Schemat planu – pawilon polski na Expo, proj. Monika Piotrowicz 1969.

img213

Przekrój – pawilon polski na Expo, proj. Monika Piotrowicz 1969.

Był to pierwszy projekt wyróżniony przez SARP wykonany poza wydziałem architektury. Inspiracja zaczerpnięta z budowy DNA pozwoliła autorce wygenerować płynną przestrzeń o zmiennych parametrach. Elementy ekspozycji wynikały z kształtu powierzchni i eksponaty przenikały się z architekturą. Bardzo podobne chwyty możemy znaleźć we współczesnej architekturze pawilonów, które wciąż po 40 latach od obrony Moniki Piotrowicz postrzegane są jako nowatorskie.

G5

Wnętrze pawilonu polskiego na Expo, proj. Monika Piotrowicz 1969.

Wnętrze pawilonu polskiego na Expo, proj. Monika Piotrowicz 1969.

Wnętrze pawilonu polskiego na Expo, proj. Monika Piotrowicz 1969.

Wnętrze pawilonu polskiego na Expo, proj. Monika Piotrowicz 1969.

Wnętrze pawilonu polskiego na Expo, proj. Monika Piotrowicz 1969.

Źródło: Magazyn Projekt 1970.

Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963.

Nie wiem czy to jest przykład modernizmu, hipermodernizmu czy supermodernizmu, w każdym razie Słowacka Galeria Narodowa jest hiper super moderną. Jej główna część zawieszona jest między tradycyjnymi budynkami i wychyla się w stronę Dunaju. Nadwieszenie umożliwia swobodny wgląd i wejście do wnętrza dziedzińca pałacowego, który znajduje się w głębi kwartału. Zrealizowany w 1977 obiekt jest przykładem heroizmu architektonicznego właściwego dla lat 60. XX w. Autorem odważnego projektu, który został wyłoniony w konkursie w 1963, jest Vladimir Dedeček wraz zespołem (E. Kramár, J. Frágner M. Beňuška).

Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963.

Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963.

Makieta – Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963, źródło: sng.sk

Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963

Stalowa konstrukcja – Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963, źródło: sng.sk

Wejście główne – Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963.

G4

Zadaszenie przed wejściem – Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963.

noc2

Widok w stronę Dunaju – Słowacka Galeria Narodowa, proj. Vladimir Dedeček 1963.

Wkrótce galeria zostanie przebudowana wg konkursowego projektu, który zakłada obudowę przejścia szkłem i stworzenie szklanych galerii wzdłuż pasów elewacji frontowej. Jest to przykład krytycznej renowacji, która na razie wygląda nieźle na rysunkach.